Istnieją pewne sytuacje, kiedy przepisy dopuszczają rezygnację ze szkolenia bhp. Dotyczy to zarówno szkoleń okresowych, jak i wstępnych.
Wyjątki od obowiązku przeprowadzania szkolenia wstępnego
Kodeks Pracy (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141) Art. 2373 [Szkolenia BHP] od lipca 2023 mówi w §2:
(…) Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.
Tematem kontrowersyjnym jest sformułowanie „bezpośrednio”. Budzić może ono wątpliwości w sytuacji kilkudniowej przerwy między umowami. Istnieje stanowisko mówiące o konieczności nawiązania nowego stosunku pracy najpóźniej kolejnego dnia po ustaniu poprzedniego – bez dnia przerwy. Inne podejście mówi, że jedynym warunkiem koniecznym jest brak innego zatrudnienia pomiędzy umowami. GIP nie przekazał oficjalnego stanowiska w tej sprawie.
Wyjątki od obowiązku przeprowadzania szkolenia okresowego
Tutaj jest mniej wątpliwości. Kodeks Pracy w Art. 2373 [Szkolenia BHP] mówi w §22 :
Szkolenie okresowe pracownika, o którym mowa w § 2, nie jest wymagane w przypadku pracownika na stanowisku administracyjno-biurowym, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, chyba że z oceny ryzyka, o której mowa w art. 226 pkt 1, wynika, że jest to konieczne.
Kategorie ryzyka dla grup działalności można znaleźć w Rozporządzeniu w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz.U. 2002 nr 200 poz. 1692, aktualny tekst jednolity Dz.U. 2022 poz. 740). Do odczytania kategorii ryzyka przedsiębiorstwa potrzebna jest znajomość kodu PKD firmy. Na podstawie dwóch pierwszych cyfr kodu PKD, ustalić możesz do jakiej sekcji (oznaczonej literą) i działu (dwie pierwsze cyfry kodu), klasyfikuje się Twoja firma.
Pewną grupę nowozatrudnionych pracowników można również zwolnić z odbywania pierwszego szkolenia okresowego (do 6 lub 12 miesięcy od momentu zatrudnienia). Według wskazań PIP są to osoby, które:
-przedstawią aktualne zaświadczenie o odbyciu w ww. okresie (6 lub 12 m-cy) u innego pracodawcy wymaganego szkolenia okresowego oraz
-w tym samym terminie odbyły szkolenie okresowe wymagane dla osób zatrudnionych na stanowiskach należących do innej grupy stanowisk, jeżeli zakres tematyczny programu szkolenia na stanowisku dotychczasowym odpowiada programowi szkolenia, obowiązującego na nowym stanowisku pracy.
Ukończenie w ww. okresie wymaganym dla szkolenia okresowego z zakresu bhp, szkolenia, dokształcania lub doskonalenia zawodowego związanego z nauką zawodu, przyuczeniem do zawodu albo podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, uwzględniającego program szkolenia okresowego wymagany dla określonego stanowiska pracy, uważa się za równoznaczne z odbyciem takiego szkolenia.