Elektryczne jednoślady stały się w ostatnich latach powszechnym widokiem w Polsce oraz w całej Europie. Rowery i hulajnogi na prąd szybko zdobywają popularność – ciągu ostatnich 5 lat wzrosła ona trzykrotnie. Wraz z rozpowszechnianiem się e-hulajnóg i e-rowerów koniecznością staje się podejmowanie działań mających na celu szerzenie wiedzy na temat właściwego użytkowania tego rodzaju środków transportu. Europejskie kraje, w tym Polska, już wprowadzają regulacje dotyczące poruszania się rowerami i hulajnogami elektrycznymi. Dyskutuje się również nad wprowadzeniem obowiązkowego ubezpieczenia OC dla tych urządzeń.
Przepisy dotyczące użytkowania hulajnóg elektrycznych
W Polsce formalne zasady współużytkowania infrastruktury drogowej przez użytkowników hulajnóg elektrycznych weszły w życie w 2021 roku Ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. nr 98, poz. 602 z późn. zm.).
Gdzie można jeździć hulajnogą elektryczną i z jaką prędkością?
Na hulajnogach elektrycznych należy korzystać z pasów dla rowerów tam, gdzie są dostępne. Osoby jadące hulajnogami elektrycznymi oraz innymi podobnymi urządzeniami elektrycznymi muszą ustępować pieszym, poruszać się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszych, i nie szybciej niż 20 km/h. Jeśli nie ma ścieżki rowerowej, hulajnogi elektryczne muszą poruszać się po jezdni – jeśli ograniczenie prędkości na tej ulicy wynosi mniej niż 30 km/h.
Hulajnogi elektryczne mogą korzystać z chodnika tylko wtedy, gdy ograniczenie prędkości na drodze obok wynosi ponad 30 km/h i nie ma dostępnej ścieżki rowerowej.
Jakie uprawnienia są potrzebne, aby jeździć na e-hulajnodze?
Osoby powyżej 18 roku życia nie potrzebują żadnej specjalnej dokumentacji do jazdy na hulajnodze elektrycznej.
Czego zakazują przepisy?
Przepisy zabraniają:
- prowadzenia hulajnogi pod wpływem alkoholu lub narkotyków,
- przewożenia innych osób, zwierząt i przedmiotów na hulajnodze elektrycznej,
- holowania lub ciągnięcia innych pojazdów za pomocą hulajnogi elektrycznej.
Podstawowe zasady bezpieczeństwa na e-hulajnodze
- nosić odpowiednio zaprojektowany kask (zwykły kask rowerowy nie jest wystarczający, ponieważ hulajnogi elektryczne osiągają zazwyczaj wyższe prędkości),
- nie używać telefonów komórkowych, tabletów, odtwarzaczy muzyki ani innych urządzeń, które mogą rozpraszać lub ograniczać zdolność do prowadzenia hulajnogi,
- nosić dobrze widoczne lub jasne ubrania, gdy to możliwe,
- warunki pogodowe takie jak deszcz, śnieg, grad, lód, ograniczona widoczność czy pioruny mogą sprawić, że jazda hulajnogą będzie niebezpieczna. Dostosuj swoje zachowanie, w tym odległość hamowania, do warunków pogodowych i ruchu drogowego.
Bezpieczeństwo pożarowe
Większość hulajnóg elektrycznych i rowerów elektrycznych korzysta z baterii litowo-jonowych (Li-Ion), które są zazwyczaj ładowane w domu. Bezpieczne praktyki ładowania są podstawą, aby zmniejszyć ryzyko pożaru, który mógłby zagrozić naszym domostwom. Rosnąca popularność rowerów i hulajnóg elektrycznych niesie za sobą wzrost obaw związanych z bezpieczeństwem pożarowym. Raporty o pożarach związanych z bateriami pokazują znaczący wzrost liczby takich zdarzeń, jak na przykład statystyki londyńskiej straży pożarnej od 2019 do 2021 roku. Liczba ta wzrosła do dwudziestu czterech w 2020 r. i pięćdziesięciu dziewięciu do grudnia 2021. Niestety, wiele lokalnych straży pożarnych, w tym polska PSP, nie udostępnia szczegółowych danych na temat takich incydentów, co utrudnia pełne zrozumienie problemu. Katastrofalne awarie baterii mogą prowadzić do eksplozji i gwałtownych pożarów. Dlatego tak duże znaczenie mają stosowanie właściwych metod utylizacji, aby zapobiegać pożarom odpadów oraz konieczność skutecznych działań prewencyjnych w celu wspierania bezpieczeństwa pożarowego.
Bezpieczne ładowanie baterii
- Przestrzegaj instrukcji producenta podczas ładowania i zawsze odłączaj ładowarkę po zakończeniu ładowania.
- Ładuj baterie, gdy jesteś czujny i nie śpisz, aby w razie pożaru móc szybko zareagować. Nie zostawiaj baterii do ładowania, gdy śpisz lub nie ma cię w domu.
- Zawsze używaj ładowarki zatwierdzonej przez producenta do danego produktu, a jeśli zauważysz jakiekolwiek oznaki zużycia lub uszkodzenia, kup oficjalną ładowarkę zastępczą od renomowanego sprzedawcy.
- Nie przykrywaj ładowarek ani pakietów baterii podczas ładowania, ponieważ może to prowadzić do przegrzania, a nawet pożaru.
- Nie ładuj baterii ani nie przechowuj rowerów elektrycznych czy hulajnóg w pobliżu materiałów łatwopalnych lub palnych.
- Nie przeładowuj baterii – sprawdź instrukcje producenta dotyczące czasu ładowania.
- Nie przeciążaj gniazdek ani nie używaj nieodpowiednich przedłużaczy (używaj niezwiniętych przedłużaczy i upewnij się, że przewód ma odpowiednią moc do podłączonego urządzenia).
- Jeśli to możliwe, upewnij się, że masz działające czujniki dymu. Jeśli ładujesz lub przechowujesz rower elektryczny czy hulajnogę w garażu lub kuchni, czujniki powinieneś mieć również tam.
W przypadku pożaru roweru elektrycznego, hulajnogi lub baterii Li-Ion – nie próbuj gasić pożaru. Ewakuuj się i pozostań na zewnątrz, zadzwoń na 112.
Przechowywanie e-hulajnóg i e-rowerów
- Unikaj przechowywania lub ładowania rowerów elektrycznych i hulajnóg na drogach ewakuacyjnych lub w miejscach wspólnych w budynkach wielomieszkaniowych. W przypadku pożaru może to znacznie utrudnić ewakuację.
- Przechowuj rowery elektryczne, hulajnogi i ich baterie w chłodnym otoczeniu. Unikaj przechowywania ich w miejscach nadmiernie gorących lub zimnych.
- Przestrzegaj instrukcji producenta dotyczących przechowywania i konserwacji baterii, jeśli nie będą używane przez dłuższy czas.
Uszkodzenia i utylizacja urządzeń
- Baterie mogą ulec uszkodzeniu w wyniku upadku lub wypadku z udziałem rowerów elektrycznych czy hulajnóg. Jeśli bateria jest uszkodzona, może się przegrzać i bez ostrzeżenia zapalić. Regularnie sprawdzaj swoją baterię pod kątem oznak uszkodzenia, a jeśli podejrzewasz uszkodzenie, powinna być natychmiast wymieniona, aby wykluczyć dalsze użycie ani ładowanie.
- Podczas utylizacji uszkodzonej lub zużytej baterii, unikaj wrzucania jej do domowych odpadów lub zwykłego recyklingu. Te baterie, gdy są przebite lub zgniecione, mogą powodować pożary w śmieciarkach, centrach recyklingu i zakładach utylizacji odpadów. Twój producent roweru elektrycznego lub hulajnogi może oferować usługę recyklingu. Alternatywnie, sprawdź u lokalnych władz odpowiednie opcje recyklingu baterii w twojej okolicy.
Jak zadbać o bezpieczeństwo użytkowania już na etapie zakupu?
Istnieje kilka czynności, których podjęcie pozwoli nam za zwiększenie bezpieczeństwa użytkowania i zmniejszenie ryzyka pożarowego już na etapie dokonywania zakupu. Przy zakupie:
- Kupuj rowery elektryczne, hulajnogi, ładowarki i baterie od renomowanych sprzedawców.
- Wiele pożarów dotyczy podrabianych produktów elektrycznych. Przedmioty, które nie spełniają europejskich norm, stanowią znaczne ryzyko pożarowe. Chociaż oryginalne ładowarki (lub pakiety baterii) mogą być droższe, nie warto ryzykować życia ani potencjalnie uszkodzić domu, kupując podróbkę, aby zaoszczędzić kilka złotych.
- Jeśli kupujesz zestaw do konwersji na rower elektryczny, kup go od renomowanego sprzedawcy i upewnij się, że spełnia on europejskie normy. Zachowaj ostrożność podczas zakupów na platformach aukcyjnych lub wysyłkowych online. Ponadto, upewnij się, że zakupione oddzielne komponenty są kompatybilne.
- Zarejestruj swój produkt u producenta, aby potwierdzić gwarancję – baterie zazwyczaj są objęte gwarancją. Rejestracja ułatwia producentom kontakt w sprawie informacji o bezpieczeństwie lub wycofania produktu.
Sprawdź, czy produkty, które kupiłeś, nie są objęte wycofaniem produktu.